استعارۀ بازی و فراداستان در رمان «بازی آخر بانو»

Authors

  • سعدی حاجی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی / دانشگاه کردستان
Abstract:

استعارۀ بازی به­مثابۀ درک صور متفاوت انواع زندگی همچون بازی­هایی که فقدان یک سنجۀ فراگیر امکان داوری و تعیین درست و نادرست از میان آنها را منتفی می­سازد، در تبیین نسبیت­باوری و عدم قطعیّت به عرصۀ فلسفۀ پست­مدرن نیز راه یافته است. از طرف دیگر میان رمان پست­مدرن و پسامدرنیسم به ­عنوان فلسفه­ای که وضعیت و زمینۀ ظهور چنین رمان­هایی را توضیح می­دهد، تناسب و سازواری وجود دارد. بلقیس سلیمانی، رمان «بازی آخر بانو» را با استفاده از سبک فراداستان به یک رمان پسامدرن تبدیل کرده و آن را بر اساس استعارۀ بازی پردازش نموده است. این مقاله با به­کارگیری شیوۀ توصیفی- تحلیلی و استفاده از تکنیک تحلیل محتوا در بررسی داده­ها، به این نتیجه رسیده است که پردازش رمان «بازی آخر بانو» بر اساس استعارۀ بازی در تلفیق با سبک فراداستانی آن، الزامات رمان پست­مدرنیستی؛ نظیر انکار حقیقت، عدم قطعیت، مخدوش بودن مرز میان واقعیت و داستان و ارائۀ عامدانۀ پروسۀ نگارش رمان را در خود بازتاب داده است. هم­چنین گنجاندن فصلی تحت عنوان «ضمایم» به عنوان تمهیدی برای فراداستانی کردن اثر در پایان این رمان، از آن رو تازگی دارد که روال معمول در سایر فراداستان­ها آشکار کردن جنبۀ فراداستانی آنها در آغاز و در خلال آنها است. زوال واقع­نماییِ کلیت وقایعِ داستان در سایۀ این تمهید پایانی و بر اثر مواجهۀ یکبارۀ خواننده با آن، موجب تأثیر ذهنی بیشتر و پررنگ­تر شدن وجه آشنایی­زدایانۀ این رمان شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی رمان «بازی آخر بانو» بر اساس نظریۀ چندصدایی باختین

  «بازی آخر بانو» رمانی موفّق از بلقیس سلیمانی، نویسنده و منتقد ادبی معاصر ایرانی است. این رمان برندۀ جایزه ادبی مهرگان و بهترین رمان بخش ویژۀ جایزۀ ادبی اصفهان در سال ۱۳۸۵ شده­است. وقایع رمان، در زمان رویدادهای سیاسی - اجتماعی دهه ۱۳۶۰ ایران رخ می­دهد و موضوع اصلی و محوری آن، بازکاوی مسائل زنانه در بسترهای کم­رنگ اجتماع است. چندصدایی، اصطلاحی است که باختین آن را با الهام از موسیقی و در تقابل با...

full text

بازیگرِ کلمات: زنانگی، نمایشگری و آفرینش در رمان بازی آخر بانو

یکی از نیاز های اساسی نقد ادبی فمینیستی امروز ایران، توجه به مفهوم زنانگی در روایت، و بازنمایی آن به عنوان یک قابلیت ادبی مضاعف است. پژوهش حاضر کارکرد بازی در رمان بازی آخر بانو نوشته بلقیس سلیمانی را با استفاده از خوانش روانکاوانه پساساختارگرا، به ویژه نظریه های فاز آینه و زنانگی در لاکان، و تئوری های تقلید، تفاوت و شکوفایی سوژۀ زنانه در ایریگارای بررسی می کند. گل بانو، شخصیت محوری رمان، در با...

full text

نقد روان شناختی دو رمان از بلقیس سلیمانی "به هادس خوش آمدید" و "بازی آخر بانو"

علم روان کاوی، با شناخت ضمیر ناخودآگاه و کشف سطوح مختلف شخصیت انسان، توانسته است ساحت های پنهان روان را تحلیل کند. نقد روان کاوانه با کمک این علم تلاش می کند تا با بررسی پیوندهای میان ادبیات و روان انسان، تحلیلی روان شناختی از آثار ادبی ارائه دهد. در این میان به نظر می رسد که دو اثر بلقیس سلیمانی یعنی به هادس خوش آمدید و بازی آخر بانو قابلیت نقد روان شناختی دارند. این پژوهش به شیوه ی کتابخانه ا...

ذن بوداییسم و «آخر بازی» ساموئل بکت

«ساموئل بکت» (Samuel Beckett)یکی از نویسند‌‌گان نامی قرن بیستم است که توانسته نظر محققان زیادی را به خود جلب کند. گرچه وی آثار ادبی کمی از خود به جا گذاشته‌، ولی همین آثار اندک، از جنبه‌های مختلفی مطالعه شده‌‌اند. در این جستار، نمایشنامة «آخر بازی» از منظر ذن بوداییسم بررسی شده‌است. بدین منظور، نخست مراحل مختلف ذن بوداییسم بیان شده، سپس با قدری تامل در دیالوگ، صحنه‌آرایی، شخصیت پردازی، رفتار و ...

full text

نقد و تحلیل تقابل‏های جنسیتی در رمان خاله بازی

ساختارگرایان تقابل‏های دوگانه را از مفاهیم بنیادین این رویکرد دانسته‏اند و در مطالعات ادبی براین باورند که یکی از سازه‏های متن، تقابل‏های دوگانه است که معنای پنهان آن را شکل می‏دهد. این تقابل‏ها در متون مختلف به شکل‏های متفاوتی بروز پیدا می‏کنند و می‏توان با تحلیل نوع و شیوۀ به کارگیری آن‏ها، به معنای پنهان متن دست یافت. مبنای تعیین تقابل‏ها، سه سطح اصلی روایت است: الف-رویدادها و پیرنگ؛ ب-شخصیت...

full text

ذن بوداییسم و «آخر بازی» ساموئل بکت

«ساموئل بکت» (samuel beckett)یکی از نویسند گان نامی قرن بیستم است که توانسته نظر محققان زیادی را به خود جلب کند. گرچه وی آثار ادبی کمی از خود به جا گذاشته ، ولی همین آثار اندک، از جنبه های مختلفی مطالعه شده اند. در این جستار، نمایشنامة «آخر بازی» از منظر ذن بوداییسم بررسی شده است. بدین منظور، نخست مراحل مختلف ذن بوداییسم بیان شده، سپس با قدری تامل در دیالوگ، صحنه آرایی، شخصیت پردازی، رفتار و نگ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 1

pages  1- 24

publication date 2018-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023